THIRD INTERLUDE.6

Burlesque Ceremony representing the Admission of Mr. Geronte to the Degree of Doctor of Medicine.

First Entry of the Ballet.

PRAESES.
Savantissimi doctores,
Medicinae professores,
Qui hic assemblati estis;
Et vos, altri messiores,
Sententiarum Facultatis
Fideles executores,
Chirurgiani et apothicari
Atque tota compagnia aussi,
Salus, honor et argentum,
Atque bonum appetitum.

Non possum, docti confreri,
En moi satis admirari
Qualis bona inventio
Est medici professio;
Quam bella chosa est et bene trovata.
Medicina illa benedicta,
Quae, suo nomine solo,
Surprenanti miraculo,
Depuis si longo tempore,
Facit à gogo vivere
Tant de gens omni genere.
Per totam terram videmus
Grandam vogam ubi sumus;
Et quod grandes et petiti
Sunt de nobis infatuti.
Totus mundus, currens ad nostros remedios,
Nos regardat sicut deos;
Et nostris ordonnanciis
Principes et reges soumissos videtis.

Doncque il est nostrae sapientiae,
Boni sensus atque prudentiae,
De fortement travaillare
A nos bene conservare
In tali credito, voga, et honore;
Et prendere gardam a non recevere
In nostro docto corpore,
Quam personas capabiles,
Et totas dignas remplire
Has plaças honorabiles.

C'est pour cela que nunc convocati estis:
Et credo quod trovabitis
Dignam matieram medici
In savanti homine que voici;
Lequel, in chosis omnibus,
Dono ad interrogandum,
Et à fond examinandum
Vostris capacitatibus.
PRIMUS DOCTOR.
Si mihi licentiam dat dominus praeses,
Et tanti docti doctores,
Et assistantes illustres,
Très savanti bacheliero,
Quem estimo et honoro,
Domandabo causam et rationom quare
Opium facit dormire.

BACHELIERUS.
Mihi a docto doctore
Domandatur causam et rationem quare
Opium facit dormire.
A quoi respondeo,
Quia est in eo
Vertus dormitiva,
Cujus eat natura
Sensus assoupire.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.
Bene, bene respondere.

SECUNDUS DOCTOR.
Proviso quod non displiceat,
Domino praesidi, lequel n'est pas fat,
Me benigne annuat,
Cum totis doctoribus savantibus,
Et assistantibus bienveillantibus,
Dicat mihi un peu dominus praetendens,
Raison a priori et evidens
Cur rhubarba et le séné
Per nos semper est ordonné
Ad purgandum l'utramque bile?
Si dicit hoc, erit valde habile.
BACHELIERUS.
A docto doctore mihi, qui sum praetendens,
Domandatur raison a priori et evidens
Cur rhubarba et le séné
Per nos semper est ordonné
Ad purgandum l'utramque bile?
Respondeo vobis,
Quia est in illis
Vertus purgativa,
Cujus est natura
Istas duas biles evacuare.

CHORUS.
Bene, bene, bone, bene respondere,
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

TERTIUS DOCTOR.
Ex responsis, il paraît jam sole clarius
Quod lepidum iste caput bachelierus
Non passavit suam vitam ludendo au trictrac,
Nec in prenando du tabac;
Sed explicit pourquoi furfur macrum et parvum lac,
Cum phlebotomia et purgatione humorum,
Appellantur a medisantibus idolae medicorum,
Nec non pontus asinorum?
Si premièrement grata sit domino praesidi
Nostra libertas quaestionandi,
Pariter dominis doctribus
Atque de tous ordres benignis auditoribus.

BACHELIERUS.
Quaerit a me dominus doctor
Chrysologos, id est, qui dit d'or,
Quare parvum lac et furfur macrum,
Phlebotomia et purgatio humorum
Appellantur a medisantibus idolae medicorum,
Atque pontus asinorum.
Respondeo quia:
Ista ordonnando non requiritur magna scientia,
Et ex illis quatuor rebus
Medici faciunt ludovicos, pistolas, et des quarts d'écus.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

QUARTUS DOCTOR.
Cum permissione domini praesidis,
Doctissimae Facultatis,
Et totius his nostris actis
Companiae assistantis,
Domandabo tibi, docte bacheliere,
Quae sunt remedia
Tam in homine quam in muliere
Quae, in maladia
Ditta hydropisia,
In malo caduco, apoplexia, convulsione et paralysia,
Convenit facere.

BACHELIERUS.
Clysterium donare,
Postea seignare,
Ensuita purgare.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

QUINTUS DOCTOR.
Si bonum semblatur domino praesidi.
Doctissimae Facultati,
Et companiae ecoutanti,
Domandabo tibi, erudite bacheliere,
Ut revenir un jour à la maison gravis aegre
Quae remedia colicosis, fievrosis,
Maniacis, nefreticis, freneticis,
Melancolicis, demoniacis,
Asthmaticis atque pulmonicis,
Catharrosis, tussicolisis,
Guttosis, ladris atque gallosis,
In apostemasis plagis et ulcéré,
In omni membro démis aut fracturé
Convenit facere.

BACHELIERUS.
Clysterium donare,
Postea seignare,
Ensuita purgare.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

SEXTUS DOCTOR.
Cum bona venia reverendi praesidis,
Filiorum Hippocratis,
Et totius coronae nos admirantis,
Petam tibi, resolute bacheliere,
Non indignus alumnus di Monspeliere,
Quae remedia caecis, surdis, mutis,
Manchotis, claudis, atque omnibus estropiatis,
Pro coris pedum, malum de dentibus, pesta, rabie,
Et nimis magna commotione in omni novo marié
Convenit facere.

BACHELIERUS.
Clysterium donare,
Postea seignare,
Ensuita purgare.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

SEPTIMUS DOCTOR.
Super illas maladias,
Dominus bachelierus dixit maravillas;
Mais, si non ennuyo doctissimam facultatem
Et totam honorabilem companiam
Tam corporaliter quam mentaliter hic praesentem,
Faciam illi unam quaestionem;
De hiero maladus unus
Tombavit in meas manus,
Homo qualitatis et dives comme un Crésus.
Habet grandam fievram cum redoublamentis,
Grandam dolorem capitis,
Cum troublatione spirii et laxamento ventris.
Grandum insuper malum au côté,
Cum granda difficultate
Et pena a respirare;
Veuillas mihi dire,
Docte bacheliere,
Quid illi facere.

BACHELIERUS.
Clysterium donare,
Postea seignare,
Ensuita purgare.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

IDEM DOCTOR.
Mais, si maladia
Opiniatria
Ponendo modicum a quia
Non vult se guarire,
Quid illi facere?

BACHELIERUS.
Clysterium donare,
Postea seignare,
Ensuita purgare,
Reseignare, repurgare, et reclysterizare.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondere.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

OCTAVUS DOCTOR.
Impetro favorabile congé
A domino praeside,
Ab electa trouppa doctorum,
Tam practicantium quam practica avidorum,
Et a curiosa turba badodorum.
Ingeniose bacheliere
Qui non potuit esse jusqu'ici déferré,
Faciam tibi unam questionem de importantia.
Messiores, detur nobis audiencia.
Isto die bene mane,
Paulo ante mon déjeuné,
Venit ad me una domicella
Italiana jadis bella,
Et ut penso encore un peu pucella,
Quae habebat pallidos colores,
Fievram blancam dicunt magis fini doctores,
Quia plaigniebat se de migraina,
De curta halena,
De granda oppressione,
Jambarum enflatura, et effroyebili lassitudine;
De batimento cordis,
De strangulamento matris,
Alio nomine vapor hystérique,
Quae, sicut omnes maladiae terminatae en ique,
Facit a Galien la nique.
Visagium apparebat bouffietum, et coloris
Tantum vertae quantum merda anseris.
Ex pulsu petito valde frequens, et urina mala
Quam apportaverat in fiola
Non videbatur exempta de febricules;
Au reste, tam debilis quod venerat
De son grabat
In cavallo sur une mule,
Non habuerat menses suos
Ab illa die qui dicitur des grosses eaux;
Sed contabat mihi à l'oreille
Che si non era morta, c'était grand merveille,
Perchè in suo negotio
Era un poco d'amore, et troppo di cordoglio;
Che suo galanto sen era andato in Allemagna,
Servire al signor Brandeburg una campagna.
Usque ad maintenant multi charlatani,
Medici, apothicari, et chirurgiani
Pro sua maladia in veno travaillaverunt,
Juxta même las novas gripas istius bouru Van Helmont,
Amploiantes ab oculis cancri, ad Alcahest;
Veuillas mihi dire quid superest,
Juxta orthodoxos, illi facere.

BACHELIERUS.
Clysterium donare,
Postea seignare,
Ensuita purgare.

CHORUS.
Bene, bene, bene, bene respondero.
Dignus, dignus est intrare
In nostro docto corpore.

IDEM DOCTOR.
Mais si tam grandum couchamentum
Partium naturalium,
Mortaliter obstinatum,
Per clysterium donare,
Seignare
Et reiterando cent fois purgare,
Non potest se guarire,
Finaliter quid trovaris à propos illi facere?

BACHELIERUS.
In nomine Hippocratis benedictam cum bono
Garçone conjunctionem imperare.

PRAESES.
Juras gardare statuta
Per Facultatem praescripta,
Cum sensu et jugeamento?

BACHELIERUS.
Juro.7

PRAESES.
Essere in Omnibus
Consultationibus
Ancieni aviso,
Aut bono,
Aut mauvaiso!

BACHELIERUS.
Juro.

PRAESES.
De non jamais te servire
De remediis aucunis,
Quam de ceuz seulement almae Facultatis,
Maladus dût-il crevare,
Et mori de suo malo?

BACHELIERUS.
Juro.

PRAESES.
Ego, cum isto boneto
Venerabili et docto,
Dono tibi et concedo
Puissanciam, vertutem atque licentiam
Medicinam cum methodo faciendi
Id est,
Clysterizandi,
Seignandi,
Purgandi,
Sangsuandi,
Ventousandi,
Sacrificandi,
Perçandi,
Taillandi,
Coupandi,
Trepanandi,
Brulandi,
Uno verbo, selon les formes, atque impune occidendi
Parisiis et per totem terram;
Rendes, Domine, his messioribus gratiam.

Second Entry of the Ballet.

All the Doctors and Apothecaries come and do him reverence.

BACHELIERUS.
Grandes doctres doctrinae
De la rhubarbe et du séné
Ce seroit sans douta à moi chosa folla,
Inepta et ridicula,
Si j'alloibam m'engageare
Vobis louangeas donare,
Et entreprenoibam ajoutare
Des lumieras au soleillo,
Des etoilas au cielo,
Des flammas à l'inferno
Des ondas à l'oceano,
Et des rosas au printano.
Agreate qu'avec uno moto,
Pro toto remercimento,
Rendam gratias corpori tam docto.
Vobis, vobis debeo
Bien plus qu'à nature et qu'à patri meo:
Natura et pater meus
Hominem me habent factum;
Mais vos me (ce qui est bien plus)
Avetis factum medicum
Honor, favor et gratia,
Qui, in hoc corde que voilà,
Imprimant ressentimenta
Qui dureront in secula.

CHORUS.
Vivat, vivat, vivat, vivat, cent fois vivat,
Novus doctor, qui tam bene parlat!
Mille, mille annis, et manget et bibat,
Et seignet et tuat!

Third Entry of the Ballet.

All the Doctors and Apothecaries dance to the sound of instruments and voices, the clapping of hands, and the beating of Apothecaries' mortars.

CHIRURGUS.
Puisse-t-il voir doctas
Suas ordonnancias,
Omnium chirurgorum,
Et apothicarum
Remplire boutiquas!

CHORUS.
Vivat, vivat, vivat, vivat, cent fois vivat,
Novus doctor, qui tam bene parlat!
Mille, mille annis, et manget et bibat,
Et seignet et tuat!

APOTHICARIUS.
Puissent toti anni
Lui essere boni
Et favorabiles
Et n'habere jamais
Entre ses mains, pestas, epidemias
Quae sunt malas bestias;
Mais semper pluresias, pulmonias
In renibus et vessia pierras,
Rhumatismos d'un anno, et omnis generis fievras,
Fluxus de sanguine, gouttas diabolicas,
Mala de sancto Joanne, Poitevinorum colicas
Scorbutum de Hollandia, verolas parvas et grossas
Bonos chancros atque longas callidopissas.

BACHELIERUS.
Amen.

CHORUS.
Vivat, vivat, vivat, vivat, cent fois vivat,
Novus doctor, qui tam bene parlat!
Mille, mille annis, et manget et bibat,
Et seignet et tuat!

Fourth Entry of the Ballet.

All the Doctors and Apothecaries go out according to their rank, as they came in.

Footnotes:

[6] This piece is composed of a mixture of dog-Latin, French, &c. and is utterly untranslateable.

[7] It is said that it was when uttering this word that Molière gave way to the illness from which he had long suffered.